बर्दिया,जेठ २१(फरकसमाचार)/ जिल्लाको पाँच वटा पालिकामा ‘किशोरकिशोरी यौन तथा प्रजनन स्वास्थ्य र अधिकार परियोजना’ शुभारम्भ भएको छ । कोईकाको आर्थिक सहयोग, प्लान इन्टरनेशनल नेपाल र राधाकृष्ण थारु जनसेवा केन्द्रको साँझेदारीमा पाँच वटा पालिकामा ‘किशोरकिशोरी यौन तथा प्रजनन स्वास्थ्य र अधिकार परियोजना’ शुभारम्भ गरिएको हो ।

विषेशगरि किशोरावस्थामा किशोर किशोरीले यौन तथा प्रजनन स्वास्थ्यको बारेमा जानकार नहुँदा विभिन्न किसिमका समस्या देखा परेका छन् । किशोरावस्थामा यौन तथा प्रजनन स्वास्थ्य बारे कौतुहलता हुदाहुँदै हाम्रो समाजको परिवेशले खुल्न सकेका छैनन । यौन तथा प्रजनन स्वास्थ्य सम्बन्धि जानकारी नहुँदा किशोरावस्थामा किशोर किशोरीले विभिन्न किसिमका गलत निर्णयमा पुग्छन् । जसले गर्दा समाजमा बालविवाह, बलात्कार, गर्भपतन, मातृ मृत्यु हुने लगायतका समस्या देखिए छन् ।

यस्ता समस्यालाई न्युनिकरण गर्ने उदेश्यले परियोजना संचालनमा ल्याईएको छ । यस परियोजनाले सरकारको उच्च प्राथमिकतामा रहेको बालविवाह र किशोरावस्थामा हुने गर्भपन न्युनिकरणमा सघाँउनेछ । किशोरकिशोरीको यौन तथा प्रजनन स्वास्थ्य र अधिकार प्रतिको धारणा र व्यवहारमा परिवर्तन ल्याउने परियोजनाले विश्वास लिएको छ । यसैगरि यौन तथा प्रजनन स्वास्थ्य र अधिकार सम्बन्धमा किशोरकिशोरीहरुको परिवार र समुदायको ज्ञान, धारणा र व्यहारमा सुधार गर्नेछ ।

आइतबार मधुवनमा परियोजनाको पालिकास्तरीय अभिमुखिकरण गरिएको छ । मधुवन नगरपालिकाको समन्वयमा वडा नं. १ को श्री सरस्वती आधारभूत विद्यालय पत्थरबोजी र वडा नं. २ को श्री सुर्य आधारभूत रजवारामा परियोजनाले कार्यक्षेत्र बनाएको छ । कक्षा ६ देखि ८ सम्मका किशोरकिशोरी, अभिभावक, परिवार तथा समुदाय, शिक्षक, विद्यालय व्यवास्थापन समिति, स्वास्थ्यकर्मी, स्थानीय सरकार, धार्मिक गुरुलाई परियोजनाले लक्षित गरेको छ ।

यस परियोजनाको अवधि डिसेम्बर २०२६ सम्म हुनेछ । कुल १७ करोड बजेटमा पाँच पालिकामा परियोजना शुभारम्भ भएको किशोरकिशोरी यौन तथा प्रजनन स्वास्थ्य र अधिकार परियोजनाका कार्यक्रम संयोजक सुरज अर्यालले बताए । ‘मधुवन, ठाकुरबाबा, बारबर्दिया नगरपालिका, गेरुवा गाउँपालिकामा परियोजनाको पालिका स्तरीय अभिमुखिकरण भईसकेको छ,’ कार्यक्रम संयोजक अर्यालले भने,‘गुलरिया नगरपालिकामा परियोजनाको अभिमुखिकरण हुन बाँकी छ ।’

विषेशगरि यौन प्रजनन स्वास्थ्य अधिकार बारे परिवार समुदायमा चेतना बढाउने, किशोरकिशोरी र युवाहरुको यौन प्रजनन स्वास्थ्य अधिकार सुधार गर्न समुदायक सदस्यहरुलाई संलग्न गराउने तथा सृजना भएका मागहरुलाई सम्बन्धि सेवा प्रदायक स्वास्थ्य संस्था, विद्यालयबाट पुरा भएका र स्थानीय तहले प्राथमिकता दिएका कुरा सुनिश्चित गर्ने परियोजनाको लक्ष्य रहेको कार्यक्रम संयोजक अर्यालले जानकारी दिए ।

संस्थाले ल्याएको जनचेतनामुलक कार्यक्रम प्रभावकारी रहेको मधुवन नगरपालिकाकी उप–प्रमुख अनिता चौधरीले बताईन् । ‘भौतिक विकास गरेर मात्र हुदैन,’उप–प्रमुख चौधरीले भनिन्,‘मानविय विकासको लागि यो परियोजनाले सहयोग गर्नेछ ।’ संस्थाले पालिकामा ल्याएको कार्यक्रमले सहजता हुने मधुवन नगरपालिकाका नगर प्रमुख तेज बहादुर भाटले भनाई राखेका छन् ।